Phân bón là nguồn cung cấp các chất dinh dưỡng quan trọng cần thiết cho cây trồng. Tuy nhiên nếu bón sai kỹ thuật hoặc bón không đúng thời điểm sẽ gây lãng phí phân bón, nặng có thể ảnh gây ngộ độc cho cây. Do đó, Mekongagri chia sẻ đến bà con cách nhận biết thời điểm cây cần phân bón để bón đúng kỹ thuật trong giai đoạn cây con mới trồng và giai đoạn nuôi cơi đọt.

1. Giai đoạn cây con mới trồng

Giai đoạn cây con (cây giống) mới trồng, cây sẽ phát triển chậm vì cần thời gian để thích nghi với môi trường mới. Các lưu ý trong giai đoạn cây con mới trồng là bà con cần tránh bón phân và tưới nước cho cây quá nhiều.

Các ảnh hưởng trong giai đoạn này sẽ có các biểu hiện:

• Rụng lá: do cây có lá non hoặc cây thiếu nước (cháy lá và rụng lá già).
• Thối rễ, vàng và rụng lá: Dư nước, ngộ độc phân bón (bón quá nhiều phân khi cây mới trồng).

Kỹ thuật chăm sóc, bón phân đúng cho cây con mới trồng:

Giai đoạn 5-7 ngày sau khi trồng chỉ tưới nước giữ ẩm để cây thích nghi môi trường và bắt đầu ra rễ mới (không bón phân). Tưới một lượng nước vừa đủ theo đường kính tán (tùy vào thời tiết mưa hay nắng và cây có tủ gốc hay không.)

Lưu ý quan trọng: Không tưới quá nhiều nước và chia lần tưới trong ngày: sáng và chiều hoặc ngày tưới 1 lần.

Giai đoạn 5-7 ngày sau khi trồng, cây ổn định và bắt đầu quen với môi trường nếu không có biểu hiện khác thường. Trên nền đất đủ ẩm bà con có thể bắt đầu kích rễ cho cây bằng chất kích rễ axit humic có trong sản phẩm humic dùng với liều 1-2g/l tưới định kỳ 5-7 ngày/lần cho đến khi cây ra đủ rễ. Đồng thời tiếp tục tưới nước cho cây 1-2 ngày/lần duy trì ẩm độ của đất.

Vài ngày sau khi áp dụng humic có thể kiểm tra rễ mới bằng cách moi nhẹ lớp đất ở trên mặt cách gốc 5-10cm, nếu thấy đầu rễ trắng, có long hút thì có thể cung cấp phân bón bổ sung dinh dưỡng cho cây. Dạng phân bón phổ biến:

• Phân bón dạng bột hòa tan: Đạm cao 33-11-11; 30-14-6. Áp dụng tưới: 1-2g/l, lượng nước theo nhu cầu của cây trồng.
• Phân bón dạng lỏng cung cấp đạm hữu cơ dễ hấp thu: Phân cá, organic tưới liều 1-2g/l. Có thể kết hợp hoặc luân phiên với các dòng phân bón hòa tan.

Trong trường hợp nếu rễ cây con còn yếu, bà con có thể bổ sung kết hợp cùng Humic để bổ trợ rễ cây phát triển và hấp thu dinh dưỡng tốt hơn.

Sau khi cây phát triển ổn định từ 20-30 ngày, bà con có thể bổ sung thêm phân hữu cơ để giữ ẩm trên nền đất và tạo độ tơi xốp cho đất tạo điều kiện để rễ cây phát triển rộng, đất thoáng khí lông hút dễ phát triển hút dinh dưỡng tốt hơn. Liều bón 100-200g/gốc.

Ngoài ra bà con có thể xem xét giải pháp cung cấp dinh dưỡng qua lá, bổ sung luân phiên hoặc định kỳ các phân bón lá: Đạm cao (30-14-6: 1g/l), Amino acid (Amino Promin 45: 1ml/l), vi lượng (Combi: 50g/200l) định kỳ 7-10 ngày hoặc 15 ngày/lần.

2. Giai đoạn sinh trưởng dinh dưỡng

Trong 3 – 4 tháng sau khi trồng cây sẽ hoàn thiện cơi đọt đầu tiên, cơi sẽ có biểu hiện không đồng đều. Tuy nhiên, từ cơi đọt này trở về sau sẽ bắt đầu có thể điều chỉnh và cây bước vào giai đoạn sinh trưởng dinh dưỡng mạnh mẽ. Vì vậy, trong giai đoạn này, bà con cần tiến hành cắt tỉa tạo tán và cung cấp dinh dưỡng hợp lý cho cây.

Đồng thời quan sát dấu hiệu tạo cơi mới: biểu hiện khi lá già tập trung với số lượng lá đã mở hoàn toàn chuyển từ xanh non sang xanh đậm (lá lụa). Tại các nách lá sẽ có những điểm u nhỏ - vị trí cơi mới hình thành.

Khi bộ lá già, rễ của cây bắt đầu phát triển chậm, cây sẽ ít rễ tơ và ít lông hút. Do đó, trong giai đoạn này nếu cung cấp dinh dưỡng cây sẽ không hấp thu tốt vì cây đã bắt đầu bước vào giai đoạn nghỉ ngơi trong khoảng 7 – 15 ngày. Sau đó sẽ bắt đầu hình thành cơi mới.

Hình 2: Lá già có màu xanh đậm 

Trong thời gian cây nghỉ ngơi bà con cần xử lý trên nền đất tại gốc như làm cỏ, xới nhẹ, xử lý phèn. Để mặt đất ổn định trong vài ngày và tiến hành kích rễ, phát triển hình thành rễ tơ và lông hút mới. Tại các điểm đầu rễ mới này sẽ tổng hợp hormon điều hòa sinh trưởng thực vật Cytokinin giúp kích thích cây trồng hình thành chồi bên, từ đó cơi mới sẽ phát triển.

Để hỗ trợ quá trình nhú cơi diễn ra nhanh hơn bà con có thể sử dụng kết hợp GA3 (100ppm) với Amino acid (Amino Promin 45: 1-2ml/l) để thúc đẩy cơi mới bật mạnh và phát triển đồng loạt. Sau 1 – 2 ngày cơi đã bật đồng loạt đây là giai đoạn cây cần dinh dưỡng nuôi cơi, bà con cần kết hợp bổ sung dinh dưỡng qua vùng gốc tưới phân bón NPK hòa tan 31-11-11 (1-2 g/l) giúp cây bật cơi nhanh và đồng loạt hơn.

Sau đó chăm sóc bình thường như giai đoạn phát triển sau khi trồng ở trên nhưng lượng áp dụng sẽ nhiều hơn do đường kính tán của cây lớn hơn.

3. Kết luận

Như vậy để cây trồng phát triển tốt trong giai đoạn cây con mới trồng đến khi phát triển cơi đọt mới bà con cần xác định đúng thời điểm cây cần phân bón, bón đúng loại và đúng kỹ thuật. Và bà con cần lưu ý khi cây con mới trồng chỉ nên tưới nước để cây thích nghi và quen với môi trường. Tránh bón quá nhiều phân sẽ gây ngộ độc cho cây trồng.

Xem thêm:

Quy trình chăm sóc cây con mới trồng