Tại sao nên sử dụng nấm đối kháng trichoderma?

Bệnh thối rễ do nấm bệnh gây ra thiệt hại nghiêm trọng cho cây trồng đặc biệt là trong điều kiện ẩm ướt, mưa kéo dài. Quản lý nấm bệnh bằng thuốc hóa học hiệu quả nhanh nhưng sẽ có ảnh hưởng đến các vi sinh vật có lợi trong đất. Do đó, biện pháp kiểm soát nấm bệnh sinh học được đánh giá là một giải pháp an toàn, bền vững lâu dài cho đất đai và cây trồng.

Trichoderma spp. là nấm đối kháng được sử dụng với vai trò như thuốc nấm sinh học với khả năng đối kháng nấm bệnh, tuyến trùng trong đất và giúp tăng cường độ phì nhiêu của đất qua hoạt động của cộng đồng vi sinh vật có lợi từ đó duy trì năng suất đất trong thời gian dài.

Kính mời quý bà con cùng MKA tìm hiểu tác dụng của Trichoderma và các lưu ý khi sử dụng tricho trong phòng trừ tuyến trùng và nấm bệnh hiệu quả vào đầu mùa mưa.

Trichoderma là gì?

Hình 1: Nấm đối kháng trichoderma

Trichoderma là một loại nấm đối kháng thuộc nhóm Ascomycota được sử dụng như một loại thuốc diệt nấm hại nhưng không làm ảnh hưởng đến nấm có lợi và vi sinh vật trong đất.

Nấm đối kháng Trichoderma có khả năng kiểm soát tuyến trùng và hầu hết các loại nấm gây bệnh cho cây trồng đặc biệt là nấm gây thối rễ như: Pythium, Fusarium solani (Fs) và Rhizoctonia solani,… với khả năng nhân mật số và phát triển từ 6-18 tháng.

Trichoderma là nấm hoại sinh: có nghĩa là chúng sống và phát triển trên cơ sở phân hủy xác bã thực vật, phân chuồng, rác thải để làm thức ăn và chuyển hóa thành chất hữu cơ dễ hấp thu trong đất để cây trồng sử dụng như dinh dưỡng.

Trichoderma có tác dụng gì đối với đất đai và cây trồng?

Hình 1: Sơ đồ công dụng của nấm đối kháng trichoderma

Trichoderma giúp đối kháng nấm bệnh bằng biện pháp sinh học an toàn, diệt nấm bệnh gây hại với 3 cơ chế:

- Cơ chế ký sinh: Khi sử dụng nấm đối kháng Trichoderma sẽ bám vào ký chủ là những nấm gây hại. Trichoderma tiết ra những enzyme phân giải và lấy dinh dưỡng của nấm hại từ từ và tiếp tục nhân mật số bám vào những nấm bệnh khác.

- Cơ chế đối kháng: Đây là cơ chế quan trọng nhất trong tác dụng của tricho để diệt nấm hạ trong đất. Tricho sẽ tiết ra các enzyme đóng vai trò như kháng sinh làm phân giải các chất cấu tạo nên vách tế bào của nấm bệnh làm nấm bệnh không thể phát triển.

- Cơ chế cạnh tranh dinh dưỡng: Trichoderma phát triển sẽ nhân mật số trong thời gian hoạt động. Trichoderma nhân mật số làm giảm quần thể mầm bệnh xung quanh rễ cây thông qua việc cạnh tranh dinh dưỡng và không gian sống. Trichoderma không có khả năng di chuyển, nhưng có thể nhân mật số, mật số càng cao khả năng ảnh hưởng của tricho càng lớn.

Hình 2: Minh họa cơ chế tiêu diệt nấm của trichoderma

Nấm đối kháng trichoderma giúp kích thích sự phát triển của cây trồng

Trichoderma hoạt động xung quanh cùng rễ, tạo cộng đồng vi sinh vật có lợi trong đất bảo vệ bộ rễ và tạo điều kiện thuận lợi để rễ cây phát triển. Chúng tích cực hỗ trợ cho sự phát triển của cây, đồng thời thúc đẩy sự phát triển của cây thông qua việc tiết ra các phân tử kích thích sự phát triển của cây.

Đồng thời, Trichoderma còn giúp tăng cường khả năng chống oxy hóa và sức đề kháng toàn bộ của cây, tăng cường khả năng phục hồi của cây chống lại bệnh hại.

Vai trò đối với đất đai, Trichoderma giúp duy trì năng suất đất lâu dài.

Nấm vi sinh Trichoderma giúp phân hủy xác bả thực vật thành chất hữu cơ dễ hấp thu tốt cho cây trồng và tăng độ phì nhiêu của đất trồng.

Trichoderma có sử dụng ủ phân được không?

Hình 3: Sử dụng trichoderma nấm vi sinh để ủ phân hữu cơ

Câu trả lời là được, Tuy nhiên đối với nhóm tricho phân hủy xác bã thực vật, phân chuồng, rác thải: đây Chủ yếu là nhóm hiếu khí (hoạt động trong điều kiện có oxi). Nên Tricho chỉ sử dụng để ủ phân hữu cơ trong điều kiện có oxi.

KHÔNG ÁP DỤNG ĐỂ Ủ PHÂN DUNG DỊCH LỎNG, Ủ YẾM KHÍ nấm trichoderma sẽ không hoạt động được.

Sử dụng Trichoderma bao nhiêu lần trong năm để đảm bảo mật độ Trichoderma cao nhất?

Thời gian sống và phát triển: Nấm trichoderma có vòng đời dài, có thể tồn tại  từ 6-18 tháng trong điều kiện thuận lợi (PH: 7 nhiệt độ 25-30 độ C). 

Trong 1 năm bà con chỉ cần bổ sung 2-3 lần (4-6 tháng sử dụng 1 lần). Đối với trường hợp có mưa kéo dài nên xử lý 3-4 tháng/lần để đảm bảo mật số nấm đối kháng trichoderma trong đất.

Bà con có thể xem xét sau các lần tưới thuốc bệnh hoặc các lần bón hữu cơ phục hồi sau thu hoạch. Vì sau khi tưới thuốc bệnh và sau thu hoạch sử dụng thuốc trừ sâu các nấm có lợi trong đất cũng bị tiêu diệt, vì vậy bà con nên bổ sung tricho lại để đối kháng tự nhiên các nấm bệnh hại trong đất.

Cách sử dụng nấm đối kháng Trichoderma: Dùng đơn hay phối hợp với phân bón khác?

Hình 4: Phối trộn trichoderma với Humic, phân hữu cơ để tăng hiệu quả

Trichoderma là nấm sống: Để tricho phát triển và nhân mật số cần nguồn xác bã thực vật (cỏ khô, rơm rạ,..) phân chuồng, rác,.. để làm thức ăn. Nên trichoderma chỉ sử dụng hiệu quả khi trên nền đất có nguồn thức ăn sẵn hoặc bổ sung cùng phân bón hữu cơ.

Như vậy, bà con có thể kết hợp tricho với phân bón khác để sử dụng và tăng hiệu quả hơn như: kết hợp cùng phân hữu cơ dạng bột, Humic để kích rễ, Phân bón hữu cơ dạng lỏng, NPK hòa tan,..

Các yếu tố ảnh hưởng khả năng nhân mật số của nấm trichoderma

- Nắng nóng: Nhiệt độ cao chiếu trực tiếp vào nấm trichoderma

Tricho hoạt động và nhân mật số tốt trong nhiệt độ 25-30 độ C, một số loại có thể lên 45 độ C. Vì vậy, bà con nên Tủ rơm/cỏ khô ở gốc cây khi nắng nóng. Nếu hoạt động lâu trong đất (vài tuần - vài tháng) thì chỉ ảnh hưởng lớp mặt, không gây chết hoàn toàn.

- Ngập úng: Mưa/ngập liên tục vài ngày gây chết do thiếu oxi.

Bà con cần thoát nước tốt trong quá trình canh tác.

- Thuốc BVTV: tiêu diệt nấm Trichoderma và các nấm khác khi tiếp xúc trực tiếp.

- Vôi bột: sinh nhiệt và làm thay đổi PH đột ngột gây chết Trichoderma khi tiếp xúc trực tiếp.

- Tinh vôi: có Ảnh hưởng trực tiếp Trichoderma mới xử lý.

Nếu liều sử dụng tinh vôi thấp hoặc trước đó đã sử dụng Trichoderma lâu thì ảnh hưởng sẽ ít hơn vì tricho đã nhân mật số nên ảnh hưởng không đáng kể.

Các lưu ý về thời điểm sử dụng để nấm đối kháng Trichoderma hoạt động tốt nhất

Không sử dụng tricho trước nếu có ý định bón vôi/tinh vôi hoặc thuốc bệnh. Nên Sử dụng tricho sau để tránh ảnh hưởng đến khả năng nhân mật số của trichoderma, cụ thể như sau:

Sau xử lý thuốc BVTV: 5- 7 ngày

Sau Xử lý tinh vôi: 3-5 ngày

Sau xử lý vôi: 7-10 ngày.

Các thời điểm bổ sung Trichoderma hiệu quả nhất

• Khi vi sinh vật đất bị ảnh hưởng: Sau khi tưới thuốc bệnh
• Phục hồi sau thu hoạch: kết hợp phân bón hữu cơ
• Xử lý trước khi mùa mưa kéo dài
• Xử lý sau các đợt cắt cỏ để tận dụng nguồn thức ăn.
• Xử lý cùng phân chuồng.

Hình 5: Nấm đối kháng Trichoderma MKA

Kết luận

Nấm đối kháng Trichoderma có tác dụng như thuốc nấm sinh học, hiệu quả trong cơ chế phòng giúp đối kháng tuyến trùng, và hầu hết các loại nấm hại gây thối rễ. Ngoài ra, Trichoderma còn giúp thúc đẩy sự phát triển của cây trồng, nhờ tác dụng tạo cộng đồng vi sinh vật có lợi, cải thiện độ phì nhiêu của đất và tăng khả năng chịu đựng của cây trồng đối với căng thẳng. Vì vậy, Trichoderma được coi là một giải pháp quản lý nấm bệnh hiệu quả và bền vững!

Tuy nhiên, trường hợp cây đã có biểu hiện bệnh nặng bà con cần có giải pháp đặc trị chuyên biệt riêng. Bà con hãy liên hệ về MKA qua số điện thoại 0984 279 538 để được hỗ trợ kỹ thuật chi tiết hơn, cảm ơn quý bà con đã theo dõi MKA. Chân trọng và cảm ơn!

Xem thêm:

Trichoderma phối trộn với Humic được không?